Bilişim teknolojilerine ilgi duyan veya bilişim sektöründe kariyer yapmayı düşünen herkes için donanım ve yazılım gibi temel kavramları anlamak şarttır.
Donanım ve yazılım, her bilgisayar sisteminin üzerine inşa edildiği temel bileşenlerdir. Aynı madalyonun iki yüzü gibidirler; ayrılmazlar ama farklıdırlar.
Bugünkü yazımızda temel olarak donanım ve yazılımın ne olduğuna, nasıl birlikte çalıştıklarına ve aralarındaki farkların ne olduğuna bakacağız.
Donanım nedir?
Donanım, bir bilgisayar sisteminin tüm fiziksel bileşenlerini ifade eder. Bunlar görüp dokunabildiğiniz tüm unsurlardır.
Bu öğeler bir araya gelerek bilgisayarın fiziksel yapısını oluşturur ve bilgisayarın görevleri yerine getirmesini sağlar. Bilgisayar donanımı, bir dizüstü veya masaüstü bilgisayarı parçalara ayırdığınızda gördüğünüz şeydir.
Donanım türleri
Donanımlar, bilgisayar sistemindeki işlevlerine ve rollerine bağlı olarak farklı kategorilere ayrılabilir. Donanımın ana türlerine daha detaylı bakalım.
1. Merkezi İşlem Birimi (CPU)
Merkezi işlem birimi, diğer adıyla CPU (Central Processing Unit), bilgisayarın "beyni"dir. Yazılımın kendisine verdiği tüm talimatları yerine getirir. CPU saniyede milyonlarca hesaplama yaparak bilgisayarın çeşitli görevleri yerine getirmesini sağlar.
2. Rasgele Erişimli Bellek (RAM)
Rasgele Erişimli Bellek (RAM), bilgisayarın etkin olarak kullandığı verilerin geçici olarak depolandığı yerdir. Çeşitli uygulamaların işlem hızını artırarak bilgiye hızlı erişim imkânı sağlar.
Bir programı çalıştırdığınızda, bilgisayarın verilere hızlı bir şekilde erişebilmesi ve bunları işleyebilmesi için program RAM'e yüklenir. Programı veya bilgisayarı kapattığınızda RAM'deki veriler geçici bellek olduğu için silinir.
3. Veri depolama aygıtları
Bu cihazlar bilgileri uzun süreli saklarlar. İki ana türü vardır:
Sabit
disk sürücüsü (HDD): Bu, verileri kaydetmek için dönen manyetik plakalar
kullanan geleneksel depolama aygıtı türüdür. SSD'lerden daha yavaş olmalarına
rağmen sabit diskler düşük fiyata yüksek kapasite sunarlar.
Katı hal sürücüsü (SSD): Bu sürücü türü flaş bellek kullanır ve hareketli
parçaya sahip değildir. Bu, onu bir HDD'den önemli ölçüde daha hızlı hale
getirir ve bunun sonucunda işletim sistemi ve programlar daha hızlı yüklenir.
4. Anakart
Anakart, bir bilgisayarın tüm bileşenlerini birbirine bağlayan ve bunlar arasındaki iletişimi sağlayan ana baskılı devre kartıdır. Anakart, CPU'yu, RAM'i, grafik kartını, depolama aygıtlarını ve diğer bileşenleri barındırır.
5. Grafik kartı (GPU)
Ekran kartı (Grafik İşlem Birimi - GPU), ekranda gördüğünüz görüntü ve grafikleri işlemekten sorumludur. Birçok işlemcide dahili grafik çekirdeği bulunurken, ayrı bir grafik kartı, video işleme ve oyun oynama gibi görevler için önemli ölçüde daha iyi performans sunar.
6. Güç Kaynağı Ünitesi (PSU)
Güç Kaynağı Ünitesi (PSU), elektrik enerjisini bilgisayarın kullanabileceği bir biçime dönüştürür. PSU, bilgisayarın tüm bileşenlerine elektrik sağlayarak, stabil bir voltaj sağlar ve sistemi elektriksel sorunlardan korur.
7. Çevresel aygıtlar
Çevresel aygıtlar bilgisayarın ana sisteminin bir parçası değildir, ancak kullanıcıların bilgisayarla etkileşime girmesini sağlarlar. Bunlar monitör, fare, hoparlör, yazıcı, web kamerası vb. gibi öğelerdir.
8. Ağ bileşenleri
Ağ cihazları bilgisayarların birbirleriyle iletişim kurmasını ve İnternet'e bağlanmasını sağlar.
Ağ
Arabirim Kartı (NIC): Ağ kartı, bilgisayarın ağa kablo (Ethernet) veya kablosuz
bağlantı (Wi-Fi) yoluyla bağlanmasını sağlar.
Yönlendirici ve Anahtar: Bu cihazlar, bir ağdaki birden fazla cihazı birbirine
bağlayarak ve internet bağlantısı sağlayarak ağ trafiğini yönetir.
9. Soğutma sistemleri
Bu bileşenler bilgisayar sisteminde optimum sıcaklıkların korunmasından ve aşırı ısınmanın önlenmesinden sorumludur.
10. Ses kartları
Ses kartları ses bilgisini işler ve sesin çalınmasını ve kaydedilmesini sağlar. Birçok modern bilgisayarda ses kartları anakarta entegredir, ancak daha iyi ses kalitesi için ayrı ses kartları kullanılabilir.
Yazılım nedir?
Donanım bilgisayarın fiziksel kısmını oluştururken, yazılım mantıksal kısmını oluşturur. Bunlar bilgisayarı çalıştıran ve ona ne yapması gerektiğini söyleyen programlar ve verilerdir.
Yazılım, belirli görevleri yerine getiren çeşitli programlama dillerinde yazılmış kodlardan oluşur.
kaynak: İzmir Seo Uzmanı - Semra Mutlu
English (US) ·